Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego została założona na mocy porozumienia zawartego pomiędzy Światową Organizacją Żydowską ds. Restytucji i Związkiem Gmin Wyznaniowych Żydowskich. Ich najważniejszym celem jest ochrona materialnych reliktów kulturowego dziedzictwa Żydów w Polsce.

Działania Fundacji odbywają się z uwzględnieniem wszelkich wytycznych rabinicznych odnośnie prawa żydowskiego. Halacha (z hebrajskiego: droga, zachowanie) dotyczy przepisów kultowo-liturgicznych, pokarmowych dotyczącej koszerności i różnych aspektów życia codziennego, obowiązujących ortodoksyjnych Żydów. W tym celu Fundacja ustanowiła specjalną Komisję Rabiniczną, która rozstrzyga sprawy z zakresu zbioru przykazań religijnych, stanowiących jedną z głównych gałęzi żydowskiej ustnej tradycji. Wszelkie prace na cmentarzach żydowskich prowadzone przez Fundację są nadzorowane przez specjalnie utworzoną Komisję Rabiniczną oraz Naczelnego Rabina Polski - Michaela Schudricha, amerykańsko-polskiego religioznawcę i polityka, inicjatora żydowskich szkół i przedszkoli.

We współpracy w innymi organizacjami i osobami prywatnymi, Fundacji udało się ogrodzić cmentarze żydowskie m.in. w Mszczonowie, Dubience, Iłży, Wysokiem Mazowieckiem, Żurominie, Narolu, Radoszycach, Głogowie Małopolskim, Żelechowie czy Sokołowie Małopolskim. W ramach „adopcji” jednego z obiektów cmentarnych darczyńcy mogą ufundować tablicę informacyjną, przypominającą turystom i mieszkańcom o charakterze tego miejsca -nawet, jeśli nie ma na nim macew - a jeśli mogą sobie na to pozwolić: ufundować pomnik, bramę czy lapidarium. „W całej Polsce jest ponad tysiąc cmentarzy żydowskich, z których większość jest w bardzo złym stanie – nie zachowały się na nich ogrodzenia ani nawet nagrobki. Brakuje im opieki i utrzymania, a dostęp do nich jest nieraz bardzo ograniczony. Niejednokrotnie sytuację tę zmienić mogą w znaczący sposób nawet tak proste działania, jak wybudowanie w mieście drogowskazu (...). Działamy na terenach, którymi, z racji zbyt dużej odległości, trudno jest zajmować się gminom żydowskim” – piszą o swojej misji na swojej stronie internetowej: fodz.pl. W ramach kolejnych projektów Fundacji udało się odnowić synagogi w Przysusze, Kraśniku i Zamościu – jednego z najwspanialszych zabytków kultury żydowskich w Polsce - przekształcając go w nowoczesne centrum kulturalne dla odwiedzających Zamość Żydów, rodzimych turystów, a także mieszkańców tego miasta.

Grafika należy do Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego (fodz.pl)

Fundacja jest laureatem nagrody „Laur Pamięci”, którą uhonorowanych zostało pięć osób i instytucji z całej Polski zaangażowanych w zachowanie dziedzictwa polskich Żydów i dialog polsko-żydowski. Program prowadzony jest przez Ambasadę Izraela w Polsce, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Fundację Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego. Wydali również album: „Ochrona dziedzictwa żydowskiego w Polsce”, w którym zaprezentowali, jak wyglądały wspomniane rewitalizacje i przybliżyli, jak na przestrzeni lat zmieniły się cmentarze żydowskie w Polsce.

„Nie możemy pozostawać obojętni na żaden przejaw antysemityzmu; konsekwentnie zgłaszamy władzom wszelkie incydenty, które mają charakter antysemicki, takich jak ulotki, publiczne wypowiedzi, graffiti lub przejawiają się w niszczeniu mienia stanowiącego historyczne dziedzictwo polskich Żydów” – czytamy na stronie internetowej łódzkiej Fundacji, która współrealizuje również projekt: „Szlak Chasydzki w Polsce”, obejmujący miasta z województwa lubelskiego (Kraśnik, Włodawa, Chełm) i podkarpackiego (Lesko, Sanok, Ustrzyki Dolne).

***

Więcej o działalności Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego można się dowiedzieć na stronie:

Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego (fodz.pl)