Spółdzielnie socjalne to przedsiębiorstwa prowadzone przez grupę ludzi, których połączył wspólny cel społeczny i gospodarczy. Są one dedykowane dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, m.in. osób niepełnosprawnych, bezrobotnych lub bezdomnych, dając szansę na zatrudnienie oraz stabilność i samodzielność finansową. Ich szczególna formuła prowadzenia wspólnego przedsiębiorstwa w oparciu o pracę własną daje możliwość realizowania swoich pomysłów gospodarczych osobom, które nie potrafią lub nie są w stanie prowadzić samodzielnie własnej działalności gospodarczej. Jak jednak założyć takie przedsiębiorstwo społeczne i jak zadbać, by przetrwało i się dalej rozwijało? Pomocy w tym względzie udziela Stowarzyszenie Na Rzecz Spółdzielni Socjalnych, o której rozmawialiśmy z jego prezesem, Panem Przemysławem Piechockim.

Źródło fotografii: https://www.facebook.com/spoldzielnie.org/

ONAS – Jaką prowadzicie Państwo działalność na rzecz tworzenia i rozwoju spółdzielni socjalnych?

Przemysław Piechocki - Nasze stowarzyszenie założyliśmy w 2003 roku jako grupa osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Zainspirowani  działaniami organizacji pozarządowych w Polsce i w Europie chcieliśmy wziąć swój los w swoje ręce i nie czekać pasywnie na wsparcie, ale stworzyć właśnie przedsiębiorstwo społeczne w których wszyscy znajdziemy dla siebie godną pracę. Taki był nasz cel, ale wkrótce okazało się, że zapotrzebowanie społeczne jest znacznie większe, przekraczające możliwości jednego przedsiębiorstwa społecznego. Nasz model pracy szybko zyskał wielu zwolenników, więc zaczęliśmy blisko współpracować z środowiskami lokalnym najpierw w Wielkopolsce, by później budować sieć współpracy w całej Polsce. Dziś to już ponad 300 organizacji i przedsiębiorstw społecznych, w których tworzenie byliśmy zaangażowani. Filarem naszej działalności jest budowanie w społecznościach lokalnych przyjaznego środowiska dla powstawania, utrzymania i rozwoju przedsiębiorstw społecznych, które tworzą niezwykłą wartość dodaną. W naszej pracy skupiamy się na mapowaniu potrzeb oraz struktury społecznej, a poprzez taką szczegółową analizę na tworzeniu możliwego obszaru działalności przedsiębiorstw społecznych, tak by ich praca najlepiej odpowiadała potrzebom społeczności lokalnej. To daje tym przedsiębiorstwom możliwość lepszego zakorzenienia się w społeczności lokalnej i zwiększa ich szanse na przetrwanie i rozwój.

Źródło fotografii: https://www.facebook.com/spoldzielnie.org/

Jaki jest profil działalności przedsiębiorstw społecznych, które pomagacie Państwo tworzyć i rozwijać?

Źródłem utrzymania tego typu podmiotów jest prowadzenie działalności gospodarczej w oparciu o osobistą pracę swoich członków, bądź, jeśli są to spółdzielnie socjalne zakładane przez osoby prawne, w oparciu o pracę pracowników takiej spółdzielni, którzy po roku pracy w spółdzielni, jeśli będą tym zainteresowani, mogą zostać członkami spółdzielni po wpłaceniu wpisowego i udziału członkowskiego. Działalność gospodarcza spółdzielni socjalnych, które pomagamy tworzyć, jest bardzo zróżnicowana i zależy od potrzeb społeczności lokalnej. Spółdzielnie Socjalne mogą prowadzić działalność gospodarczą we wszystkich możliwych obszarach, a wybór najczęściej podyktowany jest rynkiem i możliwościami osób w nie zaangażowanych. Jest jednak kilka obszarów działalności, które są najczęściej wybierane, tj. usługi utrzymania czystości i porządku, utrzymania terenów zielonych, szeroko pojęte usługi gastronomiczne i cateringowe, w tym usługi dożywania; usługi społeczne w zakresie opieki nad dziećmi, osobami starszymi i zależnymi, rehabilitacji, fizjoterapii itd. Usługi te m.in. wpisują się w definicję usług interesu ogólnego i usług użyteczności publicznej, niezwykle istotnych dla mieszkańców wspólnot samorządowych. Uważamy, że ten obszar stwarza wielką szansę na rozwój przedsiębiorstw społecznych w Polsce, natomiast każda ze wspólnot lokalnych wyróżnia się pewną specyfiką potrzeb, na którą trzeba odpowiedzieć. Wszystkie usługi są świadczone lokalnie, przez co przedsiębiorstwa społeczne wpisują się w filozofie zrównoważonego rozwoju, bez negatywnego wpływu na środowisko, m.in. ograniczając do minimum wymogi transportu i emisji z tym związane. Pomimo ważnego społecznego celu, przedsiębiorstwa społeczne nie mają taryfy ulgowej na rynku usług i muszą rywalizować na równych prawach z innymi przedsiębiorstwami. Przedsiębiorstwa społeczne, które zakładamy i wspieramy, świadczą usługi wysokiej jakości. Walorem przedsiębiorstw społecznych w porównaniu z innymi podmiotami gospodarczymi jest to, że nie są nastawione na maksymalizowanie zysku, lecz dostosowanie usług do potrzeb społeczności lokalnej. W naszej ocenie, działalność gospodarcza oparta na łączeniu różnych kompetencji w przedsiębiorstwie społecznym, daje większe szanse na jej przetrwanie, niż działalność gospodarcza skoncentrowana tylko na zysku. Statystki są po naszej stronie - w Europie przedsiębiorstwa takie jak nasze generują już ponad 10% PKB.

Źródło fotografii: https://www.facebook.com/spoldzielnie.org/

***

Więcej o działalności Stowarzyszenia Na Rzecz Spółdzielni Socjalnych można się dowiedzieć na stronach:

http://www.spoldzielnie.org/

https://www.facebook.com/spoldzielnie.org/