O Widoku

Stowarzyszenie Edukacji Kulturalnej WIDOK z Białegostoku to kolektyw ludzi kierujących się podobnymi ideami i wrażliwością. Podejmowane przez nas działania dotyczą tematów związanych ze sztuką, szeroko pojętą kulturą, edukacją, dziedzictwem kulturowym, mniejszościami narodowymi. Ich adresatami w dużej mierze są grupy wykluczone z życia społecznego: uchodźcy, mieszkańcy małych miejscowości, osoby z niezamożnych rodzin.

Działamy nieprzerwanie od 2000 roku. Uzyskaliśmy status organizacji pożytku publicznego (OPP). Należymy do Federacji Organizacji Pozarządowych Miasta Białystok. Dwukrotnie otrzymaliśmy nagrodę Prezydenta Białegostoku – w roku 2011 za projekt „Sobotnie spotkania ze sztuką” oraz w roku 2015 w kategorii ochrony dziedzictwa kulturowego za projekt „albom.pl” i ocalenie kolekcji przedwojennych fotografii Bolesława Augustisa.

Ludzie Widoku

W pracę Stowarzyszenia zaangażowani są specjaliści z różnych dziedzin sztuki oraz kultury: artyści wizualni, kuratorzy sztuki, naukowcy, pisarze, dziennikarze, a także aktywiści społeczni i edukatorzy. Niektórzy mają w swoim dorobku wiele realizacji, dowodzących ich kompetencji zawodowych. Jako paneliści biorą udział w debatach dotyczących tematów kulturalnych, historycznych i społecznych. Zapraszani są do jury konkursów artystycznych, prowadzą warsztaty i zajęcia edukacyjne. Realizują wystawy, wydają książki, tworzą spektakle, publikują teksty w ogólnopolskiej prasie, angażują się w międzynarodowe projekty.

Program stypendialny

Oddzielną część działalności Stowarzyszenia stanowi Program Stypendialny WIDOK, realizowany od 2003 roku. Fundujemy stypendia młodzieży uzdolnionej oraz udzielamy rekomendacji studentom do stypendiów na I rok studiów. Do 2020 roku przyznaliśmy 258 całorocznych stypendiów oraz rekomendowaliśmy do innych funduszy stypendialnych 16 studentów. Wielu naszych stypendystów osiągnęło sukces w dziedzinach, w których się rozwijali, np.: artystycznej, sportowej, rolniczej, w polityce. Pracujemy nad nową formułą programu, tak by stypendia były dokładnej profilowane. Chcemy też lepiej wykorzystać potencjał kadrowy jakim dysponujemy.

Edukacja kulturalna

W dorobku mamy szereg projektów edukacyjnych realizowanych cyklicznie przez wiele lat, w których uczestniczyła młodzież z województwa podlaskiego. Prowadziliśmy też warsztaty dla nauczycieli oraz animatorów lokalnych społeczności. Do najbardziej docenionych należą „Letnie warsztaty artystyczne” czy „Sobotnie spotkania ze sztuką”, w których brała udział młodzież i dzieci z podbiałostockich miejscowości: Krynek, Zabłudowa, Michałowa.

Przez wiele lat pracowaliśmy nad reaktywacją Domu Ludowego w Sokolu, mającego przedwojenne tradycje. Członkowie Stowarzyszenia WIDOK stworzyli architektoniczny projekt renowacji kompletnie zdewastowanego budynku o wspaniałej historii. Opracowaliśmy również program rozwoju dla nowo powstałej instytucji, której ostateczne prowadzenie pozostało w gestii Gminy Michałowo.

albom.pl i ocalanie archiwów fotograficznych

Podejmujemy nieszablonowe przedsięwzięcia artystyczne, skupione między innymi na ocalaniu dziedzictwa kulturowego regionu i zamieszkujących go mniejszości narodowych.  W dorobku mamy wiele projektów fotograficznych obejmujących przeprowadzenie kwerendy i digitalizację archiwaliów zarówno w Polsce jak i Białorusi, produkcję albumów oraz wystawy fotograficzne. Członkowie stowarzyszenia odkryli dla białostoczan najważniejszego przedwojennego fotografa Białegostoku – Bolesława Augustisa. Widok wydał dwa albumy z jego fotografiami. Ostatni „Augustis 2.0” zdobył w 2019 roku nominację do tytułu polskiej Fotograficznej Publikacji Roku. Znalazł się też w finale międzynarodowego konkursu PhotoEspana 2019 i w czołówce najważniejszego na świecie festiwalu fotografii dokumentalnej w Arles. Osiągnięcia w tej dziedzinie są prezentowane na stronie www.albom.pl.

Od 2019 roku współpracujemy z Fundacją Dom z Białegostoku w celu zachowania dorobku i dokumentacji historii największego białostockiego kombinatu z lat PRL – BZPB Fasty.

Praca artystyczna

Stowarzyszenie było inicjatorem wielu ważnych wydarzeń artystycznych. W 2017 roku Widok zrealizował wystawę „Sąsiedzi wyjechali do Treblinki”, która była pierwszą i jak do tej pory jedyną wypowiedzią w języku sztuki współczesnej dotyczącą pamięci białostockich Żydów. W wystawie brali udział artyści wywodzący się z Białegostoku, ponieważ zależało nam na dotarciu do osobistych przeżyć i historii rodzinnych na temat Holokaustu.

Widok ma na koncie wystawy fotografii dokumentalnej. „Ex Oriente Lux” (2001) pokazywano m.in.:  podczas Roku Polskiego w Paryżu i festiwalu InterPhoto w Moskwie. Wystawa fotografii archiwalnej „Augustis” (2005) prezentowana była na przykład w trakcie Miesiąca Fotografii w Berlinie czy Muzeum Marca Chagalla w Witebsku. Na bazie kolekcji Bolesława Augustisa powstały jeszcze wystawy „Co nie umiera, to nie żyje” (2016) i „W białostockich ogrodach” (2017).  W 2013 roku Stowarzyszenie realizowało projekt pt.: „Fotograficzna wyprawa archeologiczna na polsko-białoruskie pogranicze”. Pozyskane w jego trakcie archiwalne zdjęcia zaprezentowane zostały na wystawie „albom.pl” (2014). Poza Białymstokiem była ona pokazywana m.in. w Warszawie, Mińsku, Trieście, Belgradzie, Berlinie, Brześciu.

Dużym echem odbił się projekt fotograficzny „Mieleszki” oraz „Suknia Baronowej”, realizowane w w małych podlaskich miejscowościach.

Działania na rzecz uchodźców

Realizując projekty artystyczne i kulturalne stosujemy metodę współpracy artystów z lokalnymi społecznościami, aby diagnozować ważkie problemy, np. dotyczące uchodźców w Białymstoku. Dwa spektakle teatralne („IMPORT/EXPORT” i „Każdy jest graczem”), zrealizowane z udziałem uchodźców i stypendystów Programu Stypendialnego WIDOK były wystawiane na wielu scenach. Zaproszone też zostały na Malta Festival Poznań oraz do Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie.  W 2014 roku film dokumentalny „Khamelesz” w reżyserii Bartosza Tryzny, opowiadający o powstawaniu spektaklu otrzymał wyróżnienie w konkursie ,,Zoom na Różnorodność” i było pokazywany na prestiżowym Planete+ Doc Film Festival. Producentem filmu było Stowarzyszenie Widok.

W 2017 roku, w środku europejskiego kryzysu imigracyjnego zorganizowaliśmy „CallAction” – Charytatywnej Aukcji Sztuki. Prace na licytacje pozyskaliśmy od zaprzyjaźnionych artystów. Pieniądze przeznaczone zostały na wsparcie szpitala w Syrii.